Dziecko potrafi

Doskonalenie sprawności manualnej
praca: Roza, kl. IV

Dziecko potrafi

Doskonalenie sprawności manualnej.
Usprawnianie koordynacji obu rąk i koordynacji wzrokowo-ruchowej. Wdrażanie do dokładności.

Pamięć fleszowa

Czy pamiętasz co dokładnie robiłeś, gdy usłyszałeś o ataku terrorystycznym 11 września 2001? Ludzie często są w stanie określić gdzie byli, gdy o tym usłyszeli. Ten rodzaj pamięci o dużym ładunku emocjonalnym nosi nazwę pamięci fleszowej. Zapisanie informacji w pamięci długotrwałej wymaga czasu, wielu powtórek, jednak w przypadku silnie emocjonalnych wydarzeń, przyjmujemy wszystko co działo się podczas takiego zdarzenia. 
Wniosek: Emocje mają duży wpływ na zapamiętywanie. Wystarczyło tylko usłyszeć o takim zdarzeniu, by zapamiętać wszystkie okoliczności tej chwili.

Opowiadanie historii

O czym chciałbyś dowiedzieć się więcej? Co sobie łatwiej przypomnisz? 
Zasady skutecznej pamięci czy historię o czternastolatku ze Szwecji, który zastosował metody mnemotechniczne a posądzono go o to, że ściągał? 
Nawet po kilku latach wciąż pamięta się najważniejsze szczegóły tej historii. Dlaczego tak się dzieje? Informacja podana w formie opowieści jest łatwiejsza do zapamiętania i aż "prosi się", by przekazać ją dalej.

Rozpoznawanie vs. przypominanie

Rozpoznawanie poprawnej odpowiedzi spośród kilku opcji wymaga mniej wysiłku niż przypomnienie sobie dobrej odpowiedzi. Zobacz TUTAJ
Jeśli na teście będziesz musiał wyszukać informacje w pamięci, powinieneś ćwiczyć ich wyszukiwanie podczas uczenia się. 

Często wydaje nam się, że wiemy więcej, niż wiemy w rzeczywistości, mylimy rzetelną wiedzę z rozpoznawaniem.

Uczenie się w kontekście

Czy kiedykolwiek powiedziałeś sobie: Wiedziałem to, ale... ? To sytuacja, w której kontekst emocjonalny podczas nauki (spokojne warunki) i w praktyce (stresowa sytuacja) są od siebie różne. W sytuacji stresu kierujemy się w mniejszym stopniu wiedzą, na pierwszy plan wysuwa się instynkt. Chociaż mamy wiedzę wszystko ulatuje nam z głowy. 
Wniosek: W napiętym kontekście emocjonalnym nie będziemy potrafili zrobić z naszej wiedzy użytku, dlatego wykorzystaj podczas nauki odgrywanie ról, presję czasu, to wywoła zbliżone odczucia, nawet jeśli jest to sytuacja zaaranżowana. Podobne TUTAJ

Jak działa mózg? Myślenie

Kreatywne uzupełnianie

autor: Artiom Pozdniakov

Jak zapamiętać?

Warto pomyśleć

Prostota może być trudniejsza od komplikacji: trzeba się ciężko napracować, nad wydobyciem czystej myśli, która pozwala na prostotę. Steve Jobs

Uczenie się w kontekście

W sali szkolnej uczymy się bardzo wielu rzeczy, które później będziemy wykorzystywać w różnym kontekście: dziennikarstwo, geologia... . Jeśli to tylko możliwe, powinniśmy się starać kodować informacje w takim otoczeniu, w którym będą one wykorzystywane, nawet gdy kontekst jest tylko symulowany (symulatory lotów, szpitale akademickie, instruktorzy nauki jazdy). Ponieważ otoczenie, w którym się uczymy, będzie częścią skojarzenia z materiałem, który powtarzamy. Wniosek: Jeśli zadbamy by konteksty zdobywania i odzyskiwania wiedzy były podobne, zwiększamy prawdopodobieństwo udanego ich wykorzystania.

Konstruktywizm

Ucząc się gry w tenisa wydaje się absurdem, gdy nauczyciel-ekspert przekazuje wiedzę a uczeń przyjmuje ją biernie i potem próbuje ją sobie przypomnieć na egzaminie. Czy uważasz, że możesz grać w tenisa oglądając tylko filmy i robić quizy? Musimy grać, by się nauczyć... tak naprawdę nauka wszystkiego wymaga od uczniów aktywnego udziału w procesie uczenia się. Teoria ta zwana konstruktywizmem, oparta jest na pracach Piageta, Wygotskiego, Deweya.

Skojarzenia wpływają na skuteczność przypominania

W nauce chodzi o to, by przekazywana wiedza przeszła do pamięci długotrwałej. Przypuśćmy, że właśnie dowiedziałeś się, że po niemiecku wąsy to der Schnurrbart, jeśli masz jakiś powód, aby zapamiętać tę informację, to im więcej masz skojarzeń, tym łatwiej będzie Ci przypomnieć sobie ją. Jeśli nie masz skojarzeń, możesz posłużyć się mnemotechniką. Inny przykład - adres znajomej, jeśli dość rzadko jest Ci potrzebny, to nie pamiętasz go. Musisz posłużyć się zewnętrznym źródłem, żeby go zdobyć (kontakty w komórce). Jeśli nie możesz tam po niego sięgnąć, to nie masz żadnego sposobu, aby go sobie przypomnieć. 
Skojarzenia pomagają. Dzięki temu można na wiele sposobów sięgnąć po informacje. 

Europejski dzień mózgu

Dzień Mózgu w Europie po raz pierwszy obchodzony był 18 marca 1998 roku.

Isaac Asimov: [mózg] doskonale znosi każde obciążenie związane z procesami uczenia się i zapamiętywania, a nawet stać go na wysiłek miliard razy większy. 

Na stres

Jaką pojemność ma pamięć robocza?

Przeczytaj liczbę 6 7 5 4. 
Cztery różne cyfry mieszczą się w pamięci roboczej. Prawdopodobnie dobrze Ci poszło. 
A teraz 8 2 9 3 1 7 5 1 6.
Powszechnie uważa się, że da się przechować 7+/- 2 informacje w pamięci roboczej, jeśli jakieś pominęłaś, to prawdopodobnie były to cyfry ze środka. Jest to przykład efektu pierwszeństwa (łatwiej zapamiętujemy elementy z początku listy) i świeżości (elementy na końcu listy).
A teraz 100 600 700.
O wiele łatwiej. Ma też 9 cyfr, ale jest podzielona na części, coś w stylu [pierwsze trzy cyfry]+[kolejne trzy cyfry]+[ostatnie trzy cyfry]. Jak to przekłada się na naukę? Dzielenie materiału na fragmenty  - czy to będą duże liczby, czy duże fragmenty tekstu - pomoże lepiej zarządzać pamięcią roboczą.

Hipokamp i stres

A to ciekawe

Dzień liczby Pi.
Data święta nie jest przypadkowa. Kojarzy się z datą 14 marca - w USA zapisywaną  jako 3.14.

Metaforyzowanie

Maxwell Maltz:
człowiek funkcjonuje jak rower: gdy nie jedzie do przodu, w określonym kierunku - zgodnie z obranym celem - traci równowagę i przewraca się.

Co zachowasz w pamięci?

Informacja: Kamil Stoch wylądował na 119. metrze i spadł na szóstą lokatę.

1. Czy ta informacja różni się od tych z poprzednich dni?
2. Czy jest dla Ciebie ważna?

Prawdopodobnie zapamiętasz tę informację, tylko wtedy jeśli śledzisz skoki narciarskie w Oslo. Jeśli nie znasz kontekstu lub ten wynik nie ma dla Ciebie szczególnego znaczenia prawdopodobnie nie zwrócisz na nią uwagi i nie zachowasz tej informacji w pamięci.

Zjawisko przyzwyczajenia

Przyzwyczajenie następuje w wyniku częstej ekspozycji danego bodźca; przestajemy go zauważać i na niego reagować, np. tykanie zegara, "buczenie" lodówki.

Czy przyglądałaś/eś się ostatnio reklamie na stronie internetowej? Prawdopodobnie nauczyłaś/eś się je automatycznie ignorować.
Ludzie mogą przyzwyczaić się do zjawisk, które w założeniu mają na celu przyciągnięcie ich uwagi.

Cechy uwagi: Głębokość

Głębokość (wnikliwość) uwagi. Uwaga jest tym głębsza, im w większym stopniu biorą w niej udział procesy umysłowe, np. przy płytkiej (powierzchownej) uwadze człowiek "patrzy, ale nie widzi" albo "słucha, ale nie słyszy".

Cechy uwagi: Trwałość

Trwałość uwagi mierzy się długością czasu, przez jaki utrzymuje się koncentracja uwagi, tzn. jej ekstensywnością czasową (S. L. Rubinsztejn).

Uwagi trwałość - zdolność do utrzymywania uwagi dowolnej na tym samym przedmiocie, np. uczenie się przez dłuższy czas bez odrywania się od nauki i bez rozpraszania myśli na uboczne tematy ( J. Ekel).

Cechy uwagi: Przerzutność

Przerzutność - zdolność szybkiego przenoszenia uwagi z jednego przedmiotu na drugi, np. łatwość pracy na dwóch lub więcej maszynach, wymagających szybkiego obsługiwania i dozorowania na przemian każdej z nich (J. Ekel).
Przerzutność uwagi należy odróżnić od jej fluktuacji, czyli niezamierzonych, mimowolnych wahań.

Cechy uwagi: Podzielność

Podzielność uwagi to umiejętność intensywnego skupiania uwagi równocześnie, co najmniej na dwu przedmiotach, czynnościach (S. Gerstmann). 
Jest cenną umiejętnością.
Zależy od tego, w jakim stopniu przedmioty są ze sobą powiązane  i do jakiego stopnia zautomatyzowane są czynności, na które uwaga musi się dzielić. I tak, im ściślej przedmioty te są ze sobą powiązane i im większa jest automatyzacja, tym łatwiej o podzielność uwagi (S. L. Rubinsztejn), np. podczas wykładu, gdy opanujemy czynność notowania, to ta czynność pozwala nam się lepiej skupić na jego treści.

Cechy uwagi: Pojemność

Pojemność uwagi to liczba elementów, które jednocześnie, w bardzo krótkim czasie, "na pierwszy rzut oka" człowiek jest w stanie zauważyć. 
Pod koniec XIX w. po zastosowaniu tachistoskopu, czyli przyrządu do krótkotrwałego eksponowania bodźców wzrokowych przeprowadzono badania, dzięki którym ustalono, że w ciągu 1/10 sekundy dorosły człowiek może zauważyć 5-6 jednorodnych niepowiązanych elementów (liter, cyfr, figur), 
uczeń I klasy tylko 2-3 obiekty, a 
uczeń VI klasy - 3-4 elementy.

Kształtowanie uwagi wg metody P. J. Galpierina

Wg P. J. Galpierina istnieje tylko jedna droga prowadząca od nieuwagi do uwagi - metoda etapowego kształtowania tej czynności. Jest to proces długotrwały. Psycholog ten przeprowadził eksperyment, w którym uczniowie klas III z brakiem uwagi mieli wyszukać i poprawiać błędy w tekście - wg wskazówek, tj. najpierw zaznaczali sylaby, potem mogli sprawdzać bez oddzielania sylab, potem mówili "na głos" jakie czynności wykonują już bez instrukcji, następnie pozwalano im mówić szeptem i na ostatnim etapie - cicho. Z etapu na etap wykonywali korektę bezbłędnie, jednak tylko w warunkach eksperymentalnych. W domu, w szkole nadal popełniali błędy z powodu nieuwagi - nie nastąpiło zjawisko transferu opanowanej techniki. Podjęto dodatkowe działania (m.in podczas eksperymentu dodatkowo wykonywali korektę własnych prac) które doprowadziły, że u badanych kontrola przeszła w czynność umysłową.

Zasady uważnego słuchania

T. H. Allen sformułował następujące zasady:
1. Walczyć z rozproszeniem uwagi.
2. Słuchać całego materiału; nie części informacji, tych interesujących, czy łatwych.
3. Słuchać aktywnie. Słuchacz prowadzi rodzaj takiego cichego dialogu z wykładowcą, nie tylko podąża za jego myślami, ale również wybiega naprzód.
4. Korzystać z prawidłowości jaką jest różnica w tempie mówienia (ok. 125 SNM) i myślenia (400 SNM) i analizować odbierane informacje, w przeciwnym razie myśli będą "błądzić".
5. Skupiać uwagę na słowach, nie na sposobie mówienia czy wyglądzie wykładowcy.
6. Być świadomym emocjonalnego filtrowania informacji. Emocje blokują dostęp do naszej świadomości te nieprzyjemne informacje - niezgodne z naszym systemem wartości, by to przezwyciężyć proponuje się ocenę zarezerwować na później i postarać się zrozumieć każdy punkt widzenia rozmówcy.

Wyłowione z sieci

Koszulka z napisem: Wszystko, co mówię będzie na sprawdzianie. 

Ciekawy sposób na koncentrację uczniów podczas lekcji.

Portret pamięciowy

... gra w której dzieci ćwiczą swoją pamięć rysując portrety różnych postaci.

Dzieci (grupa starsza) biorące udział w treningu pamięci w projekcie pn. "Częstochowski parasol pieczy zastępczej".

Na stres